Theo Mục tiêu phát triển bền vững (SDGs), Liên Hợp Quốc và các quốc gia thành viên đã cam kết chấm dứt dịch bệnh lao toàn cầu vào năm 2035. Điều này có nghĩa là gánh nặng lao toàn cầu cần giảm 90% trong 20 năm.

Mặc dù đã có những bước tiến bộ đáng kể, nhưng với tốc độ giảm tỷ lệ mắc bệnh lao hiện tại có nghĩa là phải đến năm 2130 (dài hơn 95 năm so với kế hoạch) mới có thể để đạt được mục tiêu.

Một chiến lược đa chiều để loại bỏ bệnh lao là rất cấp thiết.

FIT và các đối tác của chúng tôi đang nỗ lực không ngừng để thí điểm, đánh giá và mở rộng các chương trình chăm sóc và dự phòng lao toàn diện, lấy bệnh nhân làm trung tâm nhằm ngăn chặn sự lây truyền của bệnh lao, cứu sống và giảm bớt những đau khổ.

Phương pháp tiếp cận toàn diện của chúng tôi bao gồm bốn lĩnh vực trọng tâm:

Tìm kiếm ca bệnh

Điều trị

Dự phòng

Lồng ghép & Đảm bảo tính bền vững

Theo Mục tiêu phát triển bền vững (SDGs), Liên Hợp Quốc và các quốc gia thành viên đã cam kết chấm dứt dịch bệnh lao toàn cầu vào năm 2035. Điều này có nghĩa là gánh nặng lao toàn cầu cần giảm 90% trong 20 năm.

Mặc dù đã có những bước tiến bộ đáng kể, nhưng với tốc độ giảm tỷ lệ mắc bệnh lao hiện tại có nghĩa là phải đến năm 2130 (dài hơn 95 năm so với kế hoạch) mới có thể để đạt được mục tiêu.

Một chiến lược đa chiều để loại bỏ bệnh lao là rất cấp thiết.

FIT và các đối tác của chúng tôi đang nỗ lực không ngừng để thí điểm, đánh giá và mở rộng các chương trình chăm sóc và dự phòng lao toàn diện, lấy bệnh nhân làm trung tâm nhằm ngăn chặn sự lây truyền của bệnh lao, cứu sống và giảm bớt những đau khổ.

Phương pháp tiếp cận toàn diện của chúng tôi bao gồm bốn lĩnh vực trọng tâm:

Tìm kiếm ca bệnh

Điều trị

Dự phòng

Lồng ghép & Đảm bảo tính bền vững

Tìm kiếm ca bệnh

Hai phương pháp tiếp cận chính mà chúng tôi sử dụng khi triển khai hoạt động tìm kiếm ca bệnh chủ động là:

  1. Chủ động tìm kiếm những người mắc bệnh lao và những người tiếp xúc với bệnh lao bên ngoài các cơ sở y tế
  2. Sử dụng các xét nghiệm chẩn đoán nhanh và chính xác

Hầu hết những người mắc bệnh lao không được sàng lọc cho đến khi họ bắt đầu có các triệu chứng nghiêm trọng. Khi họ đến thăm khám tại cơ sở y tế, tình trạng nhiễm trùng đã tiến triển nhanh chóng, làm giảm khả năng phục hồi và tăng nguy cơ lây truyền cho gia đình và bạn bè.

Nếu bệnh nhân mắc bệnh lao có thể được xác định sớm hơn, họ có thể được chữa khỏi nhanh hơn và có thể ngăn chặn việc lây truyền.

FIT thực hiện các hoạt động sàng lọc và xét nghiệm lao cho cộng đồng tại những nơi mà các cá nhân sống trong cộng đồng đó dễ tiếp cận. Nếu một người có dấu hiệu nghi mắc lao, họ sẽ được xét nghiệm đờm để xác nhận chẩn đoán.

Tại các khu dân cư có thu nhập thấp và trung bình, xét nghiệm bệnh lao phổ biến nhất là soi lam kính hiển vi đờm. Xét nghiệm này đã được sử dụng hơn 100 năm qua, và tính chính xác của nó phụ thuộc vào trình độ của cá nhân kỹ thuật viên thực hiện, và nó bỏ sót khoảng một nửa số người mắc lao. Để giải quyết vấn đề này, chúng tôi làm việc với các đối tác tại Việt Nam để giảm sự chậm trễ trong chẩn đoán và thông báo ca mắc, và mở rộng ứng dụng các công nghệ chẩn đoán và sàng lọc mới, để chúng tôi có thể tìm thấy càng nhiều người mắc bệnh lao càng tốt.

Tìm kiếm ca bệnh

Hai phương pháp tiếp cận chính mà chúng tôi sử dụng khi triển khai hoạt động tìm kiếm ca bệnh chủ động là:

  1. Chủ động tìm kiếm những người mắc bệnh lao và những người tiếp xúc với bệnh lao bên ngoài các cơ sở y tế
  2. Sử dụng các xét nghiệm chẩn đoán nhanh và chính xác

Hầu hết những người mắc bệnh lao không được sàng lọc cho đến khi họ bắt đầu có các triệu chứng nghiêm trọng. Khi họ đến thăm khám tại cơ sở y tế, tình trạng nhiễm trùng đã tiến triển nhanh chóng, làm giảm khả năng phục hồi và tăng nguy cơ lây truyền cho gia đình và bạn bè.

Nếu bệnh nhân mắc bệnh lao có thể được xác định sớm hơn, họ có thể được chữa khỏi nhanh hơn và có thể ngăn chặn sự lây truyền.

FIT thực hiện các hoạt động sàng lọc và xét nghiệm lao cho cộng đồng tại những nơi mà các cá nhân sống trong cộng đồng đó dễ tiếp cận. Nếu một người có dấu hiệu nghi mắc lao, họ sẽ được xét nghiệm đờm để xác nhận chẩn đoán.

Tại các khu dân cư có thu nhập thấp và trung bình, xét nghiệm bệnh lao phổ biến nhất là soi lam kính hiển vi đờm. Xét nghiệm này đã được sử dụng hơn 100 năm qua, và tính chính xác của nó phụ thuộc vào trình độ của cá nhân kỹ thuật viên thực hiện, và nó bỏ sót khoảng một nửa số người mắc lao. Để giải quyết vấn đề này, chúng tôi làm việc với các đối tác tại Việt Nam để giảm sự chậm trễ trong chẩn đoán và thông báo ca mắc, và mở rộng ứng dụng các công nghệ chẩn đoán và sàng lọc mới, để chúng tôi có thể tìm thấy càng nhiều người mắc bệnh lao càng tốt.

Điều trị

Chúng tôi tuân thủ ba cách tiếp cận chính khi hỗ trợ người đang điều trị lao:

  1. Bắt đầu điều trị càng sớm càng tốt và sử dụng đúng thuốc
  2. Sử dụng các loại thuốc có thời gian sử dụng ngắn và ít độc hại hơn, giúp bệnh nhân dễ dàng tiếp nhận
  3. Hỗ trợ bệnh nhân trong suốt quá trình điều trị bệnh lao để quản lý tác dụng phụ, giảm thiểu việc mất thu nhập, giảm phần phí tự chi trả và đảm bảo hoàn thành điều trị

Ngay khi được chẩn đoán mắc bệnh lao, người bệnh cần được điều trị ngay lập tức. Chúng tôi làm việc với Chương trình Chống lao Quốc gia (NTP) tại Việt Nam để giảm thiểu sự chậm trễ trong bắt đầu điều trị và hỗ trợ tiếp cận tới các phác đồ sử dụng thuốc mới hơn với thời gian điều trị ngắn hơn, độc tính thấp hơn và phương pháp sử dụng thân thiện hơn (ví dụ: thuốc uống thay cho thuốc tiêm).

Điều quan trọng là những người mắc bệnh lao nhận được chính xác loại thuốc mà họ cần, trong suốt thời gian điều trị. Lao kháng thuốc là một thách thức lớn và khoảng 5% bệnh nhân lao ở Việt Nam cần sử dụng các thuốc có độc tính cao hơn trong thời gian điều trị dài hơn. Chúng ta biết rằng ngay sau khi một người bệnh lao bắt đầu dùng đúng thuốc, họ sẽ không còn khả năng lây nhiễm nữa.

Điều trị

Chúng tôi tuân thủ ba cách tiếp cận chính khi hỗ trợ người đang điều trị lao:

  1. Bắt đầu điều trị càng sớm càng tốt và sử dụng đúng thuốc
  2. Sử dụng các loại thuốc có thời gian sử dụng ngắn và ít độc hại hơn, giúp bệnh nhân dễ dàng tiếp nhận
  3. Hỗ trợ bệnh nhân trong suốt quá trình điều trị bệnh lao để quản lý tác dụng phụ, giảm thiểu việc mất thu nhập, giảm phần phí tự chi trả và đảm bảo hoàn thành điều trị

Ngay khi được chẩn đoán mắc bệnh lao, người bệnh cần được điều trị ngay lập tức. Chúng tôi làm việc với Chương trình Chống lao Quốc gia (NTP) tại Việt Nam để giảm thiểu sự chậm trễ trong bắt đầu điều trị và hỗ trợ tiếp cận tới các phác đồ sử dụng thuốc mới hơn với thời gian điều trị ngắn hơn, độc tính thấp hơn và phương pháp sử dụng thân thiện hơn (ví dụ: thuốc uống thay cho thuốc tiêm).

Điều quan trọng là những người mắc bệnh lao nhận được chính xác loại thuốc mà họ cần, trong suốt thời gian điều trị. Lao kháng thuốc là một thách thức lớn và khoảng 5% bệnh nhân lao ở Việt Nam cần sử dụng các thuốc có độc tính cao hơn trong thời gian điều trị dài hơn. Chúng ta biết rằng ngay sau khi một người bệnh lao bắt đầu dùng đúng thuốc, họ sẽ không còn khả năng lây nhiễm nữa.

Dự phòng

Chúng tôi thực hiện hai cách tiếp cận chính khi tiến hành các hoạt động phòng ngừa bệnh lao:

  1. Ngăn ngừa tiếp xúc với nguồn bệnh lao
  2. Điều trị cho những người đã tiếp xúc với nguồn bệnh lao để họ không bị nhiễm bệnh

Nếu có thể ngăn chặn mọi người tiếp xúc với nguồn vi khuẩn bệnh lao, chúng ta có thể giúp họ ngăn ngừa bị nhiễm khuẩn và mắc bệnh. Các chương trình của chúng tôi thực hiện các biện pháp kiểm soát nhiễm khuẩn qua đường hô hấp để ngăn ngừa những người khỏe mạnh tiếp xúc với vi khuẩn bệnh lao.

Những người bị nhiễm lao tiềm ẩn có thể sống khỏe mạnh trong nhiều năm mà không phát triển thành bệnh. Tuy nhiên, lao tiềm ẩn có thể trở thành lao hoạt động bất cứ lúc nào. Khi điều này xảy ra, người đó sẽ bị bệnh lao và sẽ có thể lây lan vi khuẩn lao cho người khác. Tại FIT, chúng tôi đang mở rộng các hoạt động xét nghiệm nhiễm lao và giới thiệu các phác đồ điều trị dự phòng mới nhằm giúp trẻ em và người lớn phòng ngừa mắc bệnh lao.

Dự phòng

Chúng tôi thực hiện hai cách tiếp cận chính khi tiến hành các hoạt động phòng ngừa bệnh lao:

  1. Ngăn ngừa tiếp xúc với nguồn bệnh lao
  2. Điều trị cho những người đã tiếp xúc với nguồn bệnh lao để họ không bị nhiễm bệnh

Nếu có thể ngăn chặn mọi người tiếp xúc với nguồn vi khuẩn bệnh lao, chúng ta có thể giúp họ ngăn ngừa bị nhiễm khuẩn và mắc bệnh. Các chương trình của chúng tôi thực hiện các biện pháp kiểm soát nhiễm khuẩn qua đường hô hấp để ngăn ngừa những người khỏe mạnh tiếp xúc với vi khuẩn bệnh lao.

Những người bị nhiễm lao tiềm ẩn có thể sống khỏe mạnh trong nhiều năm mà không phát triển thành bệnh. Tuy nhiên, lao tiềm ẩn có thể trở thành lao hoạt động bất cứ lúc nào. Khi điều này xảy ra, người đó sẽ bị bệnh lao và sẽ có thể lây lan vi khuẩn lao cho người khác. Tại FIT, chúng tôi đang mở rộng các hoạt động xét nghiệm nhiễm lao và giới thiệu các phác đồ điều trị dự phòng mới nhằm giúp trẻ em và người lớn phòng ngừa mắc bệnh lao.

LỒNG GHÉP & ĐẢM BẢO TÍNH BỀN VỮNG

Cách tiếp cận toàn diện của chúng tôi sẽ không thể vận hành tốt nếu FIT hoạt động đơn lẻ với tư duy ngắn hạn, phụ thuộc vào các dự án.

Các dự án của chúng tôi được lồng ghép một cách đa chiều vào các dịch vụ hiện có của Chương trình Chống lao Quốc gia và được phát triển theo sự cố vấn và chấp thuận từ Chương trình Chống lao, Sở Y tế các tỉnh, Ủy ban nhân dân các tỉnh/thành phố, cũng như các lãnh đạo tại địa phương và các cán bộ y tế các quận/huyện. Cùng với các hoạt động nghiên cứu khác do Chương trình Chống lao Quốc gia lãnh đạo, các chương trình mà chúng tôi đang thực hiện tại Việt Nam với sự đánh giá nghiêm ngặt đã và đang đem lại những đóng góp có thể đo đạc được, đem lại thông tin phục vụ xây dựng chính sách và các kế hoạch đầu tư cho cung cấp dịch vụ phòng chống và chăm sóc bệnh lao tại Việt Nam.

LỒNG GHÉP & ĐẢM BẢO TÍNH BỀN VỮNG

Cách tiếp cận toàn diện của chúng tôi sẽ không thể vận hành tốt nếu FIT hoạt động đơn lẻ với tư duy ngắn hạn, phụ thuộc vào các dự án.

Các dự án của chúng tôi được lồng ghép một cách đa chiều vào các dịch vụ hiện có của Chương trình Chống lao Quốc gia và được phát triển theo sự cố vấn và chấp thuận từ Chương trình Chống lao, Sở Y tế các tỉnh, Ủy ban nhân dân các tỉnh/thành phố, cũng như các lãnh đạo tại địa phương và các cán bộ y tế các quận/huyện. Cùng với các hoạt động nghiên cứu khác do Chương trình Chống lao Quốc gia lãnh đạo, các chương trình mà chúng tôi đang thực hiện tại Việt Nam với sự đánh giá nghiêm ngặt đã và đang đem lại những đóng góp có thể đo đạc được, đem lại thông tin phục vụ xây dựng chính sách và các kế hoạch đầu tư cho cung cấp dịch vụ phòng chống và chăm sóc bệnh lao tại Việt Nam.

Để tìm hiểu thêm về các nguyên tắc TÌM KIẾM – ĐIỀU TRỊ – DỰ PHÒNG của chúng tôi, bạn có thể đọc Sổ thông tin Nhà vận động phòng chống bệnh lao hoặc loạt bài đăng đặc biệt về chủ đề phòng chống bệnh lao được xuất bản trên The Lancet.

Để tìm hiểu thêm về bệnh lao